صفر تا صد رژیم درمان کم خونی

20 شهریور 1402

بسیاری از افراد کم خونی دارند ولی کم خونی در آنها تشخیص داده نشده است، برخی افراد که مبتلا به کم خونی هستند از احساس سستی و خستگی همیشگی، احساس کسالت عمومی و ناتوانی در تمرکز شکایت دارند، که پزشکان در صورت تشخیص وجود کم خونی، رژیم درمان کم خونی را به این افراد معرفی می کنند.

افرادی که به کم خونی شدیدتری مبتلا هستند بیشتر تنگی نفس خود را در هنگام فعالیت بدنی اعلام می کنند. در حالت شدید، کم خونی بدن را مجبور به افزایش برون ده قلب برای جبران کم خونی ها می کند که این اتفاق باعث تپش قلب و تعریق می شود و در آخر منجر به نارسایی قلبی و در صورتی که درمان انجام نشود موجب مرگ می شود. ممکن است اوایل کم خونی آنقدر خفیف باشد که اصلا متوجه علائم آن نشوید. اما با پیشرفت کم خونی شدت علائم هم افزایش می یابد. شما بایستی بعد از متوجه شدن کم خونی سریع به پزشک مراجعه کنید و پزشک در اکثر مواقع رژیم درمان کم خونی را تجویز می کند.

علت کم خونی

کم خونی دلایل مختلفی دارد مثلا می تواند به علت عدم تولید هموگلوبین، کمبود آهن در ساخته شدن هموگلوبین، دفع بسیار سریع و یا تولید بسیار آرام گلبول های قرمز باشد. از آنجایی که سلول های بدن ما برای بقای خود به اکسیژن نیاز دارند و تامین اکسیژن به عهده سلول های خونی است، درجه های متخلف کم خونی می تواند شرایط بالینی گوناگونی برای فرد کم خون ایجاد کند.

علائم کم خونی چیست؟

احساس خستگی
ضعف
رنگ پریدگی
بی حسی، سردی در انتهای اندام ها مثل انگشتان دست و پا
سر درد
درد در ناحیه قفسه سینه
احساس سبکی در سر یا سرگیجه خفیف
ضربان نامنظم قلب
کوتاهی نفس ها

انواع کم خونی

آنمی میکروسیتیک: کمبود هموگلوبین است که می تواند دلایل زیادی داشته باشد از جمله کمبود آهن، دشواری در سنتز پروتئین، مسمومیت و یا کم خونی های ارثی و بیماری های مزمن داشته باشد.
آنمی نورموسیتیک: به علت خونریزی، کم خونی ناشی از بیماری های مزمن و نارسایی مغز استخوان می تواند رخ دهد.
آنمی ماکروسیتیک: ناشی از کمبود ویتامین ب 12 یا اسیدفولیک و یا هر دو مربوط می شود.
آنمی پرنشیوز: ناشی از یک واکنش خود ایمنی است که سلول های دیواره معده تخریب شده و ویتامین ب 12 جذب نمی شود.
کم خونی در نوزدان نارس: به دلیل کمبود هورمون اریتروپویتین اتفاق می افتد.
کم خونی همولیتیک: دلایل مختلفی از جمله واکنش های خود ایمنی یا ژنتیکی می تواند داشته باشد.
کم خونی داسی شکل: ناشی است از یک بیماری ارثی است.
تالاسمی: یک نقص ژنی و یک بیماری ارثی می باشد.
کم خونی بارداری: ناشی از بارداری است و در دوران بارداری رخ می دهد. در این دوران بهتر است از رژیم بارداری استفاده کنید.

چرا به کم خونی و فقر آهن مبتلا میشویم؟

آهن ریز مغذی مهم است که بایستی از طریق تغذیه غذایی و وعده های غذایی تامین بشود. مواد غذایی که حاوی آهن هستند و می توانند در رژیم غذایی ما قرار داشته باشند عبارتند از گوشت قرمز، گوشت پرندگان، ماهی و دیگر اجزا که گوشتی هستند مانند جگر و قلوه است. زرده تخم مرغ، سبزی های سبز مثل اسفناج، گل کلم، سویا، حبوبات مثل عدس و لوبیا، کشمش، خرما، گردو، پسته، بادام و میوه هایی مثل زرد آلو، دیگر خوراکی هایی سرشار از آهن هستند که می توانید در دوره رژیم غذایی برای کم خونی استفاده کنید.

سبزی ها و میوه هایی که گفتیم اگر چه مقدار آهن قابل قبولی دارند اما آهن آن ها به صورت خوب و درستی در روده ها جذب نمی شود. به همین دلیل بایستی ویتامین ث در کنار تغذیه های گفته شده استفاده شود تا جذب آهن را زیاد کند مرکباتی مثل فلفل، گوجه فرنگی و میوه هایی نظیر پرتقال، لیمو که به همراه وعده های غذایی توصیه می شود.

البته باید به این موضوع هم توجه داشته باشید که قرار داشتن چای، قهوه و شکلات در رژیم غذایی جذب آهن را کاهش می دهد. به همین دلیل بهتر است تا حدود 2 ساعت قبل و بعد از صرف غذا از مصرف آنها خودداری کنید.

برای درمان کم خونی چه کنیم؟

تنها راهی که برای تشخیص کم خونی وجود دارد آزمایش های بیوشیمیایی است. درمان اصلی کم خونی و فقر آهن مصرف کردن مکمل های دارویی آهن به ویژه داروهایی که شکل خوراکی آن است. در صورتی که شما مبتلا به کم خونی و فقر آهن شده اید، رژیم غذایی که غنی از آهن باشد برای درمان کامل کافی نیست و بایستی از دارو به همراه رژیم غذایی استفاده کنید.

تعیین کردن نوع و درمان کم خونی به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از سن بیمار، وضعیت سلامتی بیمار، میزان و شدت کم خونی فقر آهن و علت ایجاد کننده بیماری، تحمل بیمار برای درمان کردن و … .

در ابتدا مصرف کردن منابع غنی از آهن در رژیم غذایی برای درمان کم خونی توصیه می شود. از طرفی استفاده کردن از مکمل های خوراکی آهن به همراه رژیم غذایی، باعث می شود که ذخایر آهن شما را به حالت عادی بازگرداند اما این داروها عوارضی مثل عوارض گوارشی را هم ایجاد می کند که بیمار نمی تواند برای مدتی طولانی آن را تحمل کند. بنابراین بهترین راه برای درمان کم خونی استفاده از منابع غذایی آهن در رژیم غذایی می باشد.

رژیم درمان کم خونی

از جمله مهم ترین مواد مغذی برای خون سازی می توان به آهن، ویتامین ب 12 و اسیدفولیک اشاره کرد که کمبود این مواد غذایی در رژیم سبب بروز کم خونی می شود. یکی از شایع ترین موارد کم خونی های تغذیه ای، کم خونی ناشی از فقر آهن است که ناشی از رژیم غذایی نامناسب و غلط است.

مصرف ویتامین ث را افزایش دهید

ویتامین ث در رژیم غذایی برای کم خونی مفید است به دلیل اینکه ویتامین ث جذب آهن را افزایش می دهد. همچنین استفاده کردن از مکمل ویتامین ث می تواند جذب آهن را در دستگاه گوارش افزایش دهد.

منابع غذایی حاوی آهن مصرف کنید

در ادامه هم بایستی به میزان آهن قابل جذب در رژیم غذایی توجه کرد. جذب آهن در رژیم درمان کم خونی تحت تاثیر آهن موجود در غذا می باشد.

آهنی که در منابع حیوانی است بیشتر از آهنی که از منابع گیاهی است جذب می شود. بنابراین در رژیم درمان کم خونی استفاده از منابع حیوانی آهن را بیشتر کنید.

از نوشیدن چای بعد از غذا اجتناب کنید

مصرف کردن چای بعد از غذا می تواند جذب آهن را در رژیم غذایی کاهش بدهد و بر کم خونی اضافه کند. بنابراین به هیچ عنوان بلافاصله بعد از غذا چای ننوشید.

به مواد غذایی که جذب آهن را کاهش می دهد توجه کنید

مصرف قهوه، تخم مرغ، حبوبات و فیبرهای غذایی در رژیم به دلیل تشکیل کمپلکس های نامحلول جذب آهن را کاهش می دهد. بنابراین مصرف این موارد با مصرف منابع غذایی آهن بایستی دو ساعت فاصله داشته باشد.

از غذاهای خون ساز استفاده کنید

منابع غذایی حاوی آهن که می توانید از آنها در رژیم غذایی برای کم خونی استفاده کنید شامل؛ جگر، قلوه، گوشت قرمز، سبزی های برگ تیره مثل جعفری، اسفناج و عدس و میوه های خشک شده بخصوص زردالو می باشد.

استفاده از میوه های مثل آلو، ریواس، انبه، گلابی، مرکبات و سبزیجات در رژیم غذایی به علت داشتن اسید سیتریک و اسید آسکوربیک می تواند جذب آهن را در بدن شما افزایش دهد.